Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, plastik poşetlerin marketlerde artık paralı olduğunu söyleyerek, poşetlerin marketlerde 25 kuruştan satılacağını açıkladı. Kurum, denetlemelerin de sıklıkla yapılacağını sözlerine ekledi. Bana kalırsa bu uygulama oldukça başarılı bir uygulama. Fakat 25 kuruşun az olduğunu düşünüyorum. Bu poşetlerin ücreti 1 TL gibi bir rakam olursa sanki uygulama daha işe yarar gibi. Örneğin insanlar her markete gittiğinde 25 kuruşu belki rahatlıkla verebilir ama 1 lirayı duyunca bir düşünecektir. 1-2 defa verse bile daha sonrası için plastik poşetlere ücret ödemeyecektir. Bunun yerine herkes bez bir poşet alıp, alışverişlerini bu poşetlerle yapabilir.
PLASTİK POŞET NEDEN ZARARLI?
Plastik poşetler, polietilen denilen petrol türevinden ve atık plastik malzemelerin ikincil kullanımından elde edilen malzemedir. Dış ortam koşulları ve neme karşı iyi direnç, esneklik, ve üstün kimyasal dayanıklılık genel özellikleri olarak sayılabilmektedir. Günümüzde maalesef bu poşetlerin sadece yüzde 1’i dönüştürülmekte geri kalan yüzde 99’u ise doğada kalmaktadır. Bu da çevre, su ve hava kirliliğine neden olmaktadır. İstatistiki verilere bakacak olursak, Türkiye’de bir kişi ortalama bir yılda 312 adet plastik (naylon) poşet kullanmaktadır. Bu da bana kalırsa 25 kuruşluk ücret alımının ne kadar mantıklı olduğunu gösterir nitelikte bir rakamdır.
Çöpüne Sahip Çık Vakfı’nın hazırladığı bir yazıya göre ortalama 12-15 dakika kullandığımız plastik poşetler, çöplerle birlikte doğaya atılmaktadır ve yok olma süresi bin yılı bulabilmektedir. Fiziksel olarak yok olmuş gibi görünseler de, plastik poşetler mikro parçacıklara bölünürler ve yüzyıllar boyunca çevreye zarar verirler. Her yıl dünyada 5 trilyon adet plastik poşet üretilmektedir. Bu poşetleri yan yana eklersek, dünyayı 7 defa turlayabiliriz. Pasifik Okyanusu’nda bulunan çöp adası çoğunlukla plastik çöplerden oluşuyor. 2008 yılında dev gibi bir ispermeçet balinası Kaliforniya’da karaya vurdu, ölüm sebebi midesinde bulunan 22 kilo ağırlığındaki plastikti. Plastik poşetler hafif olmaları dolayısıyla, çöpe atsak bile rüzgarın etkisiyle doğada son bulabiliyor. Bir gün şehir merkezinde olan bir plastik poşet, diğer bir gün kilometrelerce uzağa uçabiliyor. Rüzgarın etkisiyle ağaçların dallarına, elektrik direklerine takılabilen plastik poşetler su kaynaklarına ulaştığında akıntıların sebebiyle okyanuslarda son bulabiliyorlar. Okyanuslarda yaşayan canlılara ve balıklara kalıcı zararlar verebiliyor, su giderlerini tıkayarak sel ve diğer doğal afetlere sebebiyet verebiliyor.
VERİMLİLİĞİ ETKİLİYOR
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, kullanımı her geçen gün artan plastik alışveriş poşetlerini hızlı bir şekilde çöpe dönüşmesi, hafif ağırlıkları nedeniyle etrafa yayılarak çevre kirliliğini önemli ölçüde artırması ve mevcut geri dönüşüm oranları çok düşük olduğundan kaynak verimliliğini olumsuz yönde etkilemesi nedeniyle poşetleri ücretlendirecek. Hazırlanan yönetmelik ile tüm dünyada, üzerinde hassasiyetle durulan plastik alışveriş poşetlerinin kullanımı sonucu oluşan görsel ve çevresel kirliliğin önlenmesi ve gereksiz plastik poşet kullanımının önüne geçilmesi hedefleniyor.
