Dünkü köşemde sizlere ütopya kavramını anlatmıştım. Bugün de ütopik romanlardan en beğenilenleri paylaşacak, önerilerde bulunacağım. Umarım bu kurgu eserleri okuduğunuz zaman keyif alırsınız.
Platon / Devlet: Platon, düşlediği en iyi devleti, Sokrates’le beraber bu eserle anlatmaktadır. Platon’un Devlet’inde iki düşünce çatışmaktadır. Bunlar; Devlet’te iki düşüncenin çatışmasına tanık oluruz: “İnsanlar doğuştan iyi ve eşittirler; toplumun kötü düzeni onları bozuyor, güçlüler güçsüzleri eziyor. Kanunlar güçlülerin elinde güçsüzlere karşı silah okuyor.”, “İnsanlar doğuştan ne iyi ne de eşittirler. Yalnızca güçlü ve güçsüzler vardır. Güçlünün güçsüzü yönetmesi, doğa gereğidir ve doğrudur. İnsan haklı olmaya değil, güçlü olmaya bakmalıdır.” Devlet, ütopya kitapları dizisinin olmazsa olmazıdır. Platon’un amacı her ne kadar bir ütopya yazmak olmasa da Devlet, birçok araştırmacı tarafından “ütopyaların ilk örneği” olarak kabul edilmektedir.
Thomas More / Ütopya: Thomas More’un “Ütopya”sı yeryüzünde bir cennet olarak tasvir edilmektedir. Neredeyse beş yüz yıl önce yazılmış olan Ütopya’da, hümanizmin etkilerini ciddi anlamda görürüz. Kimseyi diğerinden üstün saymayan, sıradan insanların kurduğu bir devlettir Ütopya. Ütopya kelimesini ilk defa kullanan kişi olan More, Yunancada yer anlamına gelen sözcüğün önüne iyi anlamına gelen “eu” ve yok anlamına gelen “ou” takılarını birlikte çağrıştıran bir hece getirmiş, böylece aynı anda “iyi yer” ve “yok yer” anlamına gelen bir kelime oluşturmuştur.
Francis Bacon / Yeni Atlantis: Kişisel olarak pek beğenmediğim “Yeni Atlantis”i yine de ütopyalar arasında sıklıkla örnek gösterildiği için sizinle paylaşacağım. İdeal devlet kurgusunun yapıldığı bu eserde, Francis Bacon bilimsel ve teknik gelişmelerin toplum ve devlet yapısını belirlediği bir ütopya kaleme almıştır.
Farabi / İdeal Devlet: Farabi, kendine ait ideal devlet anlatışını “İdeal Devlet” eseriyle ortaya koymuştur. İdeal Devlet Farabi’nin bilinen 103 eserinden sonuncusudur. Bu eserde ilk var olanın nitelikleri, diğer varlıkların nasıl meydana geldiği, varlıkların dereceleri, bunun organlardaki karşılığı, bir beden gibi işleyen şehri/toplumu yönetecek kişinin nitelikleri, şehir/toplum türleri, her birinin güçlü ve zayıf yanları ele alınmaktadır.
Campanella / Güneş Ülkesi: Güneş Ülkesi Campanella’nın düşündüğü bir devlet tasarısıdır. Bu eserde, bütün kötülüklerin ve haksızlıkların kaynağı; insanın kendisinden başkasını düşünmemesinde, dünya malını benim senin diye paylaşmasında bulunur. Yazara göre, Güneş Ülkesi’nde her şey devlete ve genel yarara hizmet etmelidir. Bu da sosyalizmin temelini oluşturmaktadır.
Peyami Safa / Yalnızız: Yalnızız; sıra dışı kurgusu ve bir üst kurmaca metin olarak romanda kendine yer bulan ütopya ülkesi Simeranya ile yarım asırdır Türk edebiyatının en çok okunan ve sevilen romanlarının başında geliyor. Safa, bu romanında doğu-batı, madde-mânâ, ruh-beden, idealizm-materyalizm gibi ikilemler üzerinde duruyor.
Marge Piercy / Zamanın Kıyısındaki Kadın: Connie, zihinsel yetenekleri çok gelişmiş, hayat dolu bir kadındır. Ama bu özellikleri “düzen”e sürekli yenik düşmesini engelleyememiştir. Sevdiği insanlar devlet ya da ölüm tarafından elinden alınmış; bütün bunların yanı sıra, şiddet eğilimleri göstermeye başladığı için tımarhaneye kapatılmıştır. Bu kez de doktorlar, üzerinde deney yapmak isterler. Karşı koyar ve zihin gücüyle ilişkiye geçtiği bir ütopya halkının yardımıyla mücadeleye girişir.
Günün Vegan Tarifi
Fesleğenli Fırın Patates
6 adet patates
5-6 yaprak fesleğen
5 diş sarımsak
Yarım çb zeytinyağı
1 dal taze soğan
Tuz, karabiber
Patatesleri kabuklarında toprak kalmayana kadar mümkünse bir fırça yardımıyla iyice yıkayın, dörde bölün ve tuz ve karabiberi üstlerine serpin. Fesleğenleri, sarımsağı ve yeşil soğanı ince ince kıyın. Doğranmış patatesleri derin bir kaba alın, zeytinyağına iyice bulayın. İçine diğer malzemeleri atın. Fırın tepsisine yağlı kağıdı serin, karışımı tepsiye yayın. 200 derece fırında üstleri kızarana kadar 45 dakika pişirin. (yemek.com)
