1
Doç. Dr. Zeki Uyanık
İlkses Gazetesi Yazarımız

Doç. Dr. Zeki Uyanık

Yazarın Köşe Yazıları

Teheccüd namazı ne zaman ve nasıl kılınır?

     Teheccüt namazı, yatsı namazından sonra geceleyin kılınır. Bir süre uyuduktan sonra kalkılarak kılındığı için "teheccüd" denmiştir.


İnsan ve Din

Dinin haram saydığı yollarla kazanılan para ile hacca gitmek caiz mi?


Kişinin boşadığı eşi ile tekrar evlenmesi caiz mi?

     Dinen boşama üç kere ile sınırlandırılmıştır. Bir ve ikincilerde eşlerin yeniden birleşme imkanı vardır.


İnsanın yüzüne vurmak caiz mi?

       Küçük, büyük, erkek, kız, suçlu suçsuz fark etmeksizin ki insanın yüzüne vurmak dinen caiz değildir. Çünkü insan şerefli bir mahluk olarak yaratılmıştır. İnsan onurunun ve hasiyetinin simgesi yüzüdür. Şerefli olan bu yüze vurulduğunda insanın onuru kırılmakta, gururuna dokunmaktadır.


Mukaddesata sövmek nikaha zarar verir mi?

        Allah'a, peygamberlere, Kur'an-ı Kerim'e, namaza, kabeye,...ve dinen mukaddes kabul edilen değerlere sövmek insanın imanına zarar verir. Böyle bir fiili gerçekleştiren dinden çıkmış olur. Dinden çıktığı gibi nikahı da bozulmuş olur.


Deodorant kullanmanın abdeste veya namaza zararı olur mu?

Alkolü içmek bütün mezheplerde haramdır. Ama onunla temizlik yapma veya koku olarak kullanma hususu ise mezhepler arasında tartışmalıdır. Kişinin bedenine sürdüğü veya elbisesine dökülen ya da yüze sürülen kolonya konusu da bunlardan biridir.


Baskı ile kıyılan nikah dinen geçerli olur mu?

İslami hükümlere göre nikah, evlenme ehliyetine sahip ve evlenmelerinde dini açıdan bir engel bulunmayan kadın ile erkeğin (veya vekillerin) şahitlerin huzurunda, birbirleriyle evlenmeleri konusunda karşılıklı rızalarını ifade etmelerinden (icap ve kabulden) ibaret bir akittir. Evlilik bir erkekle kadının ömür boyu birlikte yaşama, hayatın iyi ve kötü yanlarını birlikte omuzlama ilkesine dayandığı için, evlenecek olanların rızasının bulunmadığı bir nikah Şafii, Maliki ve Hanbeliler’e göre geçerli olmaz. Eşlerden birisi ölüm, şiddetli dayak veya uzun süreli hapis korkusu altında evliliğe zorlansa böyle bir nikah fasit olur.


Büyük olan burnu küçültmek caiz mi?

    İslam dini, insanın yaratılıştan var olan güzelliklerini daha belirli hale getiren, takı takma, saçları tarama, meşru ölçüde süslenme, güzel giyinme... gibi davranışları mubah kılmıştır. Ancak, fıtraten yani yaratılıştan verilmiş özellik ve şekillerin değiştirilmesini yasaklamıştır.   Nitekim Rasulüllah Efendimiz, süslenmek maksadıyla vücutlarına dövme yapan veya yaptıranlara, dişlerini yontarak seyrekleştiren ve şeklini değiştirenlere lanet etmiştir.


İnsan ve Din

Cuma günü nafile oruç tutmakta bir sakınca var mıdır?


Namazın kılınış şekli ve rekat sayısı neye göre belirlenmiştir?

     İslam dininde ibadetler tevkifidir. Yani hem farz oluş gerekçelerinin hem de uygulamalarının her yönüyle akılla bilinmesi mümkün değildir.


Anne babadan kalan maaşı almak için resmiyette boşananlar dinen de boşanmış sayılır mı?

     Evlilik gibi, yuva kurmanın ve neslin devamını sağlayan kutsal bir akdin basit çıkarlara alet edilmesi dinen doğru olmayan bir davranıştır.


Çocuğum sağ-salim doğarsa bir kurban keseceğim diyen kimse bu adaktan yiyebilir mi?

    Bu bir adaktır şart yerine gelirse kesilmesi vacip hale gelir. Yani çocuk doğarsa bu adak kesilmek zorundadır. Ancak adak yapan kimse, adadığı hayvanın etinden yiyemez. Etin tamamını dağıtması gerekir. Şayet bir miktar yemiş olursa, yediği etin kıymetini fakirlere para olarak vermesi gerekir


Kalamar yemek caiz mi?

    Kur’an-ı Kerim’de denizden elde edilen yiyeceklerin helal olduğu bildirilmektedir. Nitekim Kur'an-ı Kerim’de mealen şöyle buyrulmaktadır: "Deniz avı yapmak ve onu yemek size helal kılındı."(Maide 96) Hz. Peygamber de, "Onun suyu temiz, ölüsü helaldir" buyurmuştur.


Kirpiklere sürülen boya abdeste engel mi?

       Abdest alırken abdeste yıkanması gereken bütün organları yıkamak ve ıslatmak farzdır. Kirpiklerde ıslanması gereken organlardan birisidir.


İnternetten program indirmek ve bunları kullanmak caiz mi?

      Başkasının emeğini gasp anlamına gelecek her iş, tutum ve davranış, kul hakkı sorumluğunu gerektirir. Bu sorumluluk ise, söz konusu hak sahibine iade edilmedikçe veya helallik alınmadıkça ortadan kalkmaz.


 Şehitlik nedir?

Vatanı ve milleti savunmakla birlikte, İlâ-yı kelimetullahı (Allah'ın adını ve dinini yüceltmek için ölmek) esas alarak savaşırken Allah yolunda öldürülen Müslüman kişiye şehit denir. Şehitlik, Allah indinde peygamberlikten sonraki en yüksek rütbedir.


Cennette hastalanmak var mıdır?

       Cennete girenler ölümsüz hayatın zevkini ve sevincini yaşarlar. Orada hastalık, ihtiyarlık, keder, sıkıntı ve buna benzer şeyler yoktur. Sayısız nimetler ve gençlik vardır. Yaşlanmak, ölmek, kederlenmek yoktur.


Zorda kaldığımızda başka bir mezhebi taklit etmek caiz mi?

         Hanefi, Şafii, Maliki... farkı olmaksızın bütün ehli sünnet mezhepleri haktır ve kendilerine uyulabilir. Mezheplerin varlığı biz Müslümanlar için bir rahmet ve çıkış yoludur. Hangisine uyarsak uyalım doğru yolu bulmuş oluruz.


Promosyon bir malı almak caiz mi?

      Öncelikle şunu bilmek gerekir ki alış verişi cazip hale getirmek için meşru olmak kaydı ile verilen her şey dinen caizdir. Bu anlamda promosyon sürümü artırmak için satılan malla beraber ilave olarak para, eşya ve benzeri bir şeyi bedava olarak müşteriye vermektir.     


Kadınlar özel günlerinde kabir ziyareti yapabilirler mi?

Kadınların özel günlerinde yapamayacakları ibadetler namaz, oruç, Kuran okuma, dokunma, Kabe’yi tavaf etme… gibi ibadetlerdir. Kabri ziyaret etme bu yasaklar arasında değildir. Dolayısıyla kadınların özel günlerinde kabir ziyareti yapmalarında bir sakınca yoktur.


İnsanların “yaratmak” sözünü kullanmaları caiz mi? 

      İnsanların kullandığı yaratma sözü Allah’ın yaratmasından farklı anlamda kullanılmaktadır. Futbolda pozisyon yarattı, sanatta güzel bir eser yarattı… gibi sözler buna örnektir.


Jokeylikten para kazanmak caiz mi?

        İslam inancında ata binmek ya da bu tarz sportif faaliyetlerde bulunmak tavsiye edilmiştir.


İnsan ve Din

Göz değmemesi için hangi duayı okumak gerekir? 


Hamile bayanın çocuğun cinsiyetini öğrenmesinde dini bir sakınca var mı?

        Annenin ve çocuğun sağlığına bir zarar vermeyecekse çocuğun cinsiyetini öğrenmede bir sakınca yoktur. Kaldı ki bugün ki tıp dünyasında çocuğun cinsiyetini öğrenmek ne anneye ne de çocuğun sağlığına zarar vermemektedir.