1
Doç. Dr. Zeki Uyanık
İlkses Gazetesi Yazarımız

Doç. Dr. Zeki Uyanık

Yazarın Köşe Yazıları

Yurtdışında ölen kimseyi orada defnetmek günah mıdır?

Dinimize göre cenazeyi öldüğü yere defnetmek menduptur. Cenazeyi defnetmeden önce başka yere nakletmek mekruh olmakla beraber caizdir. Definden sonra kabrinden çıkararak nakil ise kesin zaruret olmadıkça mutlak suretle caiz değildir.


Bir yeri kiraya verirken alınan depozite caiz midir?

     Kiracının, kiraladığı yeri muhafaza hususunda, özürsüz olarak kusur etmesi neticesinde veya kiracının icabında ödemeden ayrıldığı kira, elektrik parası su parası gibi, paraları telafi edebilmek için kiracıdan kefil veya (rehin) depozit alınabilir. Rehin (depozit) alacağın teminatıdır. Ayrıca, kiracının izni olmadıkça, rehin (depozit) alan rehinden istifade edemez.


Gayr-ı Müslim ebeveynin Müslüman anne baba gibi Müslüman evladı üzerinde hakkı var mı?   

İslam, ana-baba hakkını çok önemser ve kutsal kabul eder. Öyle ki İslam’da cennetin bir yolu da anne babanın rızasından geçtiği kabul edilmektedir.


Esnaf malını istediği fiyata sata bilir mi?

İslam’ın ekonomik anlayışında serbest piyasa anlayışı vardır. Bu anlayışta isteyen istediği oranda mal alır ve satar. Bu malı da istediği fiyata alır ve satar. Tabi olağan durumlar için geçerlidir. Ancak olağan üstü dönemlerde deprem, afet, kıtlık… Dönemlerinde devlet gerektiğinde malın hem stokunu, karaborsasını, önlemek hem de kıtlıktan dolayı insanların mağdur duruma düşmemeleri için fiyatlara fıkhi bir tanımla narh koyabilir. Yani fiyatlara sınırlama getirebilir.


Vefat eden akrabalarımız için ağlamanın bir sakıncası var mı?

       Ölüm acı bir olay, insan da acıklı olaylar karşısında acısını yansıtan bir varlıktır. Dolayısıyla, ölüm sebebiyle bir insanın üzülmesi, hüzünlenmesi normaldir.  Bu anlamda acısını açığa vurup sessizce ağlaması ve gözyaşı dökmesinde bir sakınca yoktur. 


Yapılan her vasiyet yerine getirilmeli mi?

     Ölen kimsenin ölmeden önce yapacağı vasiyetin üç şartı vardır. Birincisi vasiyet, mal varlığının üçte birini (1/3) geçemez. İkincisi mirasçıya böyle bir vasiyet yapılamaz. Çünkü miras paylarını bizzat Allah belirlemiştir. Üçüncüsü de vasiyetten maksat bir insanın ihtiyacını gidermek, bu yolla Allah’ın rızasını kazanmak olmalıdır. Mirasçıların paylarını azaltmak niyetiyle yapılması yasaktır. Bu bir maddi vasiyettir.


Abdestliyken tavla oynayan kimsenin abdesti bozulur mu?

     Tavla, okey veya kağıt oynamak dinen yasaklandığı ve kumar kabul edildiği için haramdır. Dolayısıyla Müslüman kimse ister parasına, ister çayına, isterse zaman geçirmeye olsun kumar oynayamaz oynadığında haram işlemiş olur.


Safer ayının uğursuz ve musibet ayı olduğu söylentisi doğru mudur?

    Allah’ın bize bahşettiği bütün gün, gece, ay ve yıl yani zaman mefhumu değerli ve kıymetlidir. Allah indinde değersiz ve uğursuz bir zaman dilimi yoktur. Ancak bu zaman mefhumu içerisinde daha hayırlı ve bereketli zaman dilimleri vardır. Cuma gününün diğer günlerden, kadir gecesinin diğer gecelerden, ramazan ayının diğer aylardan daha hayırlı olması gibi.


Müslüman olmayan komşumuz hastalandığında ziyaret etmemizde dinen bir sakınca var mı?

Gayr-i Müslim komşunun veya tanıdığın evine gitmek, çayını içmek, yemeğini yemek, hatta gerektiğinde misafir kalıp evinde yatmak günah değildir. Hatta onlarla iyi münasebet kurup, onlara güzel örnek olmak yerinde ve güzel bir davranıştır. Ancak, bu sırada onlardan kötü alışkanlık ve âdet almamak gerekir.  Bilakis onlara İslami adet ve alışkanlıkların güzel örneğini vermek gerekir.


Sıkışık durumda namaz kılmak caiz midir?

    İslam’ın temel direk ve ibadetlerinden birisi olan namaz ibadeti huşu ile kılınmalıdır. Namazda huşuyu ve dikkati dağıtacak durumlardan ise sakınmak gerekir.


İnsan ve Din

Kredi kartı çektirerek nakit para almak faiz midir?


İnsan ve Din

Allaha yemin olsun ki şu işi yapmayacağım diyen kimse o işi yapsa dinen ne olur?


İnsan ve Din

Eşi ölen erkeğin ya da kadının dul olarak ölmesi günah mı?


İnsan ve Din

Promosyon bir malı almak caiz mi?


İnsan ve Din

Kalamar yemek caiz mi?


Kur'an-ı Kerim'in diğer ilahi kitaplardan farklı olan özellikleri nelerdir?

  Kur’an-ı Kerim, alemlere rahmet vesilesi olarak gönderilen son peygamber Hz. Muhammed’e Allah tarafından gönderilen kutsal son hak ve evrensel kitaptır. Kur'an-ı Kerim'i diğer ilâhi kitaplardan ayıran birçok özellikler vardır.


İnsan ve Din

Trafik kazasında ölen kişi eceliyle mi ölmüştür?


İnsan ve Din

Sürekli kumar oynayan içki içen kimse cennete giremez mi?


Evvabin namazı nedir?

Evvâb " tövbe eden”, anlamına gelir. Evvabin namazı da tövbe eden ve Allah'a sığınanların namazı demektir. Hz. Peygamber hadis-i şeriflerinde: " Her kim aksam namazından sonra altı rekat namaz kılarsa denizin köpükleri kadar da olsa Allah Teâlâ onun günahlarını affeder." buyurmuştur. Bu namaz da evvabin namazıdır.


Besmele çekilmeden kesilen hayvanın eti helal olur mu?

Eti yenen kara hayvanlarının etlerinin helal olması için, usulüne uygun olarak kesilmesi gerekir. Usulüne uygun kesim, Hanefilere göre besmele çekilerek, hayvanın nefes ve yemek boruları ile şah damarının veya iki şah damarından birinin kesilmesi şeklinde yapılır. Besmelenin kasten terk edilmesi hâlinde kesilen hayvanın eti Hanefilere göre haram olur. Ama unutarak terk edilirse helâldir. Şâfiîler besmelenin kasten terk edilmesi halinde de etin yenilebileceği görüşündedirler.


Sigara içmenin dinen hükmü nedir?

        Bağımlılıkların en yaygını ve üzerinde en çok konuşulanı şüphesiz sigaradır. Sigara bağımlılığının toplumda yayılmasıyla sigaranın hükmü dini sahada tartışılır olmuştur.


Tartışma esnasında kocanın hanımını babasının evine göndermesi nikaha bir zarar verir mi?

Boşama lafızları sarih ve kinaye olmak üzere ikiye ayrılır. Sarih demek: Kişinin açık ve net olarak hanımını boşaması ve sözünün başka anlama gelememesi demektir. “ Seni boşadım” demek gibi.  Kinaye ise: Söylenen sözün iki anlama gelmesi demektir. Yani hem boşamaya hem de başka bir manaya gelmesi demektir. Şayet kinayeli bir sözde koca boşamayı kastetmiş ise nikah düşer boşama geçerli olur. Ama koca sözünde boşamayı kastetmemiş ise o zaman boşama meydan gelmemiş olur.


Salât-u selam nedir?

       Salât ve selam kelimelerinden oluşan “salât-u selam” terkibi, Hz. Peygamber için okunan ve Allah’ın rahmet ve selamının onun üzerine olması dileğini ifade eden dualara denir.      


Müslüman olmayan komşumuz hastalandığında ziyaret etmemizde dinen bir sakınca var mı?

Gayr-i Müslim komşunun veya tanıdığın evine gitmek, çayını içmek, yemeğini yemek, hatta gerektiğinde misafir kalıp evinde yatmak günah değildir. Hatta onlarla iyi münasebet kurup, onlara güzel örnek olmak yerinde ve güzel bir davranıştır. Ancak, bu sırada onlardan kötü alışkanlık ve âdet almamak gerekir.  Bilakis onlara İslami adet ve alışkanlıkların güzel örneğini vermek gerekir.